Tìm hiểu văn bản: Nói với con

I. Những đường nét chủ yếu về người sáng tác -tác phẩm

1. Tác giả

– Y Phương sinh vào năm 1948. Ông sinh đi ra và vững mạnh bên trên mảnh đất nền âm thầm nhuần văn hóa truyền thống, truyền thống lâu đời của dân tộc bản địa Tày, thị xã Trùng Khánh, tỉnh Cao bằng phẳng.

Bạn đang xem: xuất xứ nói với con

– Ông là một trong mỗi khuôn mặt chi tiêu biểu thuộc lớp những thi sĩ dân tộc miền núi.

– Cảm hứng chủ yếu vô thơ Y Phương là gia đình, quê nhà, khu đất nước.

– Phong cách sáng tác: Ngôn ngữ thơ giản dị, hồn nhiên, in đậm lối trí tuệ của người vùng cao; hình hình ảnh phong phú, đem giá trị biểu tượng;…

2. Tác phẩm

a. Hoàn cảnh sáng sủa tác

– Bài thơ “Nói với con” được sáng sủa tác năm 1980, năm năm tiếp theo ngày giải tỏa miền Nam thống nhất quốc gia. Đó là giai đoạn mà đời sống vật chất lẫn tinh ma thần của quần chúng cả nước nói công cộng và đồng bào miền núi phát biểu riêng rẽ còn thật nhiều trở ngại, vất vả.

– Y Phương tâm sự: “Đó là thời khắc quốc gia tao gặp gỡ vô vàn khó khăn khăn… Bài thơ là lời nói tâm sự của tôi với đứa phụ nữ đầu lòng. Tâm sự với con cái, còn là một tâm sự với chủ yếu bản thân. Nguyên vì thế thì vô kể, tuy nhiên lí vì thế lớn số 1 nhằm bài bác thơ Thành lập đó là khi tôi nhịn nhường như ko biết lấy gì nhằm vịn, nhằm tin yêu. Cả xã hội khi bấy giờ đang được tất bật, gấp rút tìm kiếm tài sản. Muốn sinh sống ung dung như 1 quả đât, tôi suy nghĩ nên dính vào văn hóa truyền thống. Phải tin yêu vô những độ quý hiếm tích cực kỳ, vĩnh cửu của văn hóa truyền thống. Chính vì vậy, qua quýt bài bác thơ ấy, tôi ham muốn bảo rằng tất cả chúng ta nên vượt lên sự ngặt nghèo nàn, đói khổ sở bởi vì văn hóa”. Từ hiện nay thực trở ngại ấy, thi sĩ đã ghi chép nên bài bác thơ này. Bài thơ Nói với con cái như một lời tâm sự với chủ yếu bản thân để khuyến khích bản thân, đôi khi nhằm nhắc nhở mang đến các thế hệ tương lai.

– Bài thơ Nói với con được in ấn vô tập dượt thơ “Thơ Việt Nam” (1945 – 1975).

Tham khảo thêm: Chia sẻ của phòng thơ Y Phương về bài bác thơ Nói với con

b. Cha cục: Hai phần

– Phần một: Đoạn 1: Những nơi bắt đầu mối cung cấp sinh trở thành và nuôi chăm sóc con cái.

– Phần hai: Đoạn 2: Những phẩm hóa học cao quý của những người đồng bản thân và lời răn dạy của người thân phụ.

II. Trọng tâm loài kiến thức

1. Những nơi bắt đầu mối cung cấp sinh trở thành và nuôi chăm sóc con

* Trong những lời tâm tình, tác giả nói với con cái cội mối cung cấp sinh trở thành và nuôi chăm sóc con cái trước không còn là gia đình:

“Chân nên bước cho tới cha

Chân trái ngược bước cho tới mẹ

Một bước chạm giờ nói

Hai bước cho tới giờ cười”

– Sử dụng hệ thống kể từ ngữ nhiều độ quý hiếm tạo ra hình: “chân phải”, “chân trái”, “một bước”, “hai bước” gợi mang đến chúng tao liên tưởng đến những bước chân chập chững đầu tiên của một em bé vô sự hí hửng mừng của thân phụ mẹ.

– Thủ pháp liệt kê thứ nhất qua hình hình ảnh “tiếng nói”, “tiếng cười”:

+ Tái hiện nay được hình hình ảnh của một em nhỏ bé đang được ở giai đoạn bi bô tập dượt phát biểu.

+ Gợi đến quang cảnh của một mái ấm gia đình đầm ấm, hòa thuận luôn luôn tràn trề nụ cười, niềm hạnh phúc, tràn trề lời nói, giờ mỉm cười.

– Thủ pháp liệt kê thứ nhị qua hình hình ảnh “tới cha”, “tới mẹ”:

+ Tái hiện hình hình ảnh em bé đang được chập chững tập cút, lúc thì sà vào lòng mẹ, khi lại níu lấy tay thân phụ.

+ Gợi lên ánh nhìn như đang được dõi theo dõi và vòng đeo tay dang rộng đón đợi của thân phụ mẹ.

– Nhịp thơ 2/3 với cấu trúc đối xứng đã tạo nên một âm điệu, ko khí vui vẻ và gợi đến một mái ấm gia đình đề huề, hạnh phúc.

=> Lời thơ giản dị như 1 lời nói tâm tình thủ thỉ, Y Phương tiếp tục phát biểu với con cái, mái ấm gia đình đó là nơi bắt đầu mối cung cấp sinh trở thành và nuôi chăm sóc con cái. Vì thế, bên trên hành trình vạn dặm của cuộc đời, con cái ko được phép quên.

* Cùng với mái ấm gia đình, thì quê mùi hương đó là mạch nguồn ko thể thiếu nuôi chăm sóc con cái lớn khôn và trưởng thành:

“Người đồng bản thân yêu thương lắm con cái ơi

Đan lờ download nan hoa

Vách mái ấm ken câu hát

Rừng mang đến hoa

Con lối mang đến những tấm lòng”

– Quê mùi hương được giới thiệu qua quýt lối nói hình hình ảnh của người vùng cao -”người đồng mình”.

– Cách giới thiệu hình hình ảnh ấy lại cút liền với hô ngữ “con ơi” khiến cho lời nói của thân phụ với con cái thật trìu mến, ngọt ngào.

– Hệ thống hình hình ảnh nhiều mức độ gợi:

+ “Đan lờ download nan hoa”: tả chân khí cụ làm việc còn lạc hậu được “người đồng mình” tô điểm trở nên rất đẹp đẽ; khêu gợi đôi tay chịu khó, khôn khéo, tài hoa và giàu tạo ra của “người đồng mình”, đã khiến mang đến những nan nứa, nan tre mộc mạc, thô mộc trở nên “nan hoa”.

+ “Vách mái ấm ken câu hát”: tả chân lối sinh hoạt văn hóa truyền thống cộng đồng, gia đình của “người đồng mình”, khiến mang đến những vách nhà như được ken dầy vô những câu hát si, hát lượn; khêu gợi một toàn cầu tâm trạng tinh xảo và tràn trề sáng sủa của những người miền cao.

– Các động kể từ “cài”, “ken” vừa vặn miêu tả được động tác khôn khéo vô làm việc vừa vặn khêu gợi sự ràng buộc của những “người đồng mình” vô cuộc sống thường ngày làm việc.

– Thủ pháp nhân hóa:

+ “Rừng mang đến hoa”, tả thực vẻ rất đẹp của những rừng hoa tuy nhiên vạn vật thiên nhiên, quê nhà ban tặng; gợi sự giàu sang và khoáng đạt của vạn vật thiên nhiên, quê nhà.

+ “Con lối mang đến những tấm lòng”, gợi liên tưởng đến những con cái đường trở về nhà, về bản; gợi đến tấm lòng, tình cảm của “người đồng mình” với gia đình, quê nhà, xứ sở.

– Điệp từ “cho” mang đến thấy tấm lòng rộng mở, hào phóng, sẵn sàng ban tặng tất cả những gì đẹp nhất, tuyệt vời nhất của quê nhà, vạn vật thiên nhiên.

=> Nếu như gia đình là gốc nguồn sinh thành và dưỡng dục con cái, thì quê nhà bằng văn hóa, lao động đã nuôi dưỡng và tủ chở mang đến con cái thêm thắt khôn khéo lớn, trưởng thành.

* Cuối cùng, tác giả tâm sự với con cái về kỉ niệm êm ái đềm, niềm hạnh phúc nhất của thân phụ mẹ. Bởi đó cũng là gốc nguồn để sinh thành nên con:

“Cha u mãi ghi nhớ về ngày cưới

Ngày thứ nhất đẹp tuyệt vời nhất bên trên đời”

– “Nhớ về ngày cưới”, là nhớ về kỷ niệm mang đến sự khởi đầu của một gia đình. Nó là minh chứng mang đến tình yêu thương và con cái chính là kết tinh ma từ tình yêu thương ấy.

– “Ngày thứ nhất rất đẹp nhất” cơ có thể là ngày cưới của thân phụ mẹ, tuy nhiên cũng có thể là ngày đầu tiên con cái chào đời.

=> Đoạn thơ là lời nói dặn dò, nhắn nhủ tâm tình của những người thân phụ về gốc nguồn sinh thành và nuôi dưỡng con: hộ gia đình, quê nhà chính là những nền tảng cơ bản để tiếp bước mang đến con cái khôn khéo lớn, trưởng thành. Bởi vậy, con cái phải luôn luôn sống bằng tất cả tình yêu thương và niềm tự tin.

2. Những phẩm hóa học cao quý của những người đồng bản thân và lời nói răn dạy của cha

a. Những phẩm hóa học cao quý của những người đồng mình

* Trong lời tâm tình về gốc nguồn sinh thành và nuôi dưỡng con cái, người thân phụ đã khéo léo “đan”, “cài” những phẩm chất tốt đẹp của người đồng mình:

“Người đồng bản thân thương lắm con cái ơi

Cao đo nỗi buồn

Xa nuôi chí lớn”

– Vẫn sử dụng lối phát biểu hình hình ảnh của người vùng cao: “người đồng mình” nhằm khêu gợi lên sự thân thiện, ngọt ngào vô một mái ấm gia đình.

– Động kể từ “thương” kèm theo với kể từ chỉ cường độ “lắm” nhằm giãi bày sự đồng cảm với những nỗi vất vả, trở ngại của nhân loại quê nhà.

– Hệ thống kể từ ngữ nhiều mức độ khêu gợi qua quýt nhị tính từ “cao”, “xa”:

+ Gợi liên tưởng đến những dãy núi cao, trùng điệp là điểm cư trú của đồng bào vùng cao.

+ Những tính từ này được sắp xếp theo dõi trình tự tăng tiến, gợi những khó khăn như chồng chất khó khăn để thử thách ý chí nhân loại.

Xem thêm: cấu hình e của fe

– Hệ thống hình hình ảnh đem trí tuệ của người miền núi, khi tác giả lấy cao của trời, của núi để đo nỗi buồn, lấy xa xăm của đất để đo ý chí của nhân loại.

=> Câu thơ đượm chút ngậm ngùi, xót xa xăm để diễn tả thực tại đời sống còn nhiều những khó khăn, thiếu thốn của đồng bào vùng cao. Đồng thời, cũng đầy tự tin trước ý chí, nghị lực vượt qua của họ.

* Từ phẩm hóa học của những người đồng bản thân, Y Phương kế tiếp phát biểu với con cái về ý chí và vẻ rất đẹp truyền thống lâu đời của những người vùng cao:

“Người đồng bản thân lạc hậu domain authority thịt

Chẳng bao nhiêu ai nhỏ nhỏ bé đâu con

Người đồng bản thân tự động đục đá kê cao quê hương

Còn quê nhà thì thực hiện phong tục”

– Nghệ thuật tương phản:

+ Hình hình ảnh “thô sơ domain authority thịt” đã tả thực vóc dáng, hình hài nhỏ bé của “người đồng mình”.

+ Cụm từ “chẳng mấy ai nhỏ bé” gợi ý chí, nghị lực phi thường, vượt lên hoàn cảnh khó khăn, thiếu thốn của “người đồng mình”.

=> Nghệ thuật tương phản đã trải tôn vinh “tầm vóc”, “vóc dáng” của “người đồng mình”: họ có thể còn “thô sơ domain authority thịt” tuy nhiên họ ko hề yếu đuối.

– Hình ảnh “tự đúc đá kê cao quê hương” vừa đem ý nghĩa tả thực, vừa đem ý nghĩa ẩn dụ thâm thúy sắc:

+ Tả thực quá trình dựng nhà, dựng bản của người vùng cao, được kê bên trên những tảng đá lớn để tránh mối mọt.

+ Ẩn dụ mang đến tinh ma thần tự lực cánh sinh, họ đã dựng xây và nâng tầm quê nhà.

– Trong quá trình dựng làng, dựng bản, dựng xây quê nhà ấy, chính họ đã trải nên phong tục, bản sắc riêng rẽ mang đến cộng đồng.

=> Câu thơ tràn trề niềm kiêu hãnh về những phẩm chất cao quý của những người đồng bản thân. Từ cơ, Y Phương nhắn nhủ, răn dạy con cái phải ghi nhận thừa kế, đẩy mạnh những vẻ rất đẹp của quả đât quê nhà.

b. Lời răn dạy của những người cha

* Hãy biết sinh sống theo dõi những truyền thống lâu đời chất lượng tốt rất đẹp của những người đồng mình:

“Dẫu làm thế nào thì thân phụ vẫn muốn

Sống bên trên đá ko chê đá gập ghềnh

Sống vô thung ko chê thung nghèo nàn đói

Sống như sông như suối

Lên thác xuống ghềnh

Không hồi hộp cực kỳ nhọc”

– Điệp kể từ “sống” được lặp cút lặp lại liên tiếp đã tô đậm được ước mong mạnh mẽ của thân phụ dành riêng cho con cái.

– Hình hình ảnh ẩn dụ và phép liệt kê “đá gập ghềnh” và “thung nghèo đói”:

+ Gợi không khí sống hiểm trở, khó làm ăn, canh tác.

+ Gợi đến cuộc sống nhiều vất vả, gian dối khó và đói nghèo.

=> Từ đó, người thân phụ hòng muốn ở con: hãy biết mến yêu, gắn bó, trân trọng quê nhà mình.

– Hình hình ảnh ví sánh: “Sống như sông như suối”

+ Gợi về cuộc sống bình dị, hồn nhiên, gắn bó với thiên thiên.

+ Gợi lối sinh sống vô sáng sủa, phóng khoáng, dào dạt tình cảm như sông, như suối.

=> Từ đó, người thân phụ hòng muốn ở con: một tâm hồn vô sáng, phóng khoáng như vạn vật thiên nhiên.

– Thủ pháp đối: “lên thác” >< “xuống ghềnh” gợi một cuộc sống vất vả, lam lũ, nhọc nhằn, ko hề bằng phẳng, suôn sẻ. Từ đó, người thân phụ hòng muốn ở con: Phải biết đối mặt, ko ngại ngần trước những khó khăn và phải biết vượt qua, làm chủ hoàn cảnh.

=> Đoạn thơ là lời nói răn dạy của thân phụ, răn dạy con cái hãy nối tiếp cái tình thương ơn tình, thủy công cộng với mảnh đất nền điểm bản thân sinh đi ra. Hãy nối tiếp cả ý chí can đảm và mạnh mẽ, lòng suy nghĩ của những người đồng bản thân.

* Khép lại bài bác thơ, là lời nói dặn dò thăm dò vừa vặn nhiệt tình, trìu mến vừa vặn ngặt tự khắc của những người cha:

“Con ơi tuy rằng lạc hậu domain authority thịt

Lên đường

Không lúc nào được nhỏ bé

Nghe con”

– Hai tiếng “lên đường”, mang đến thấy người con cái đã khôn khéo lớn, trưởng thành, có thể tự tin yêu, vững bước bên trên đường đời.

– Hình hình ảnh thơ được lặp lại “thô sơ domain authority thịt” như là lời khẳng định để khắc thâm thúy vô tâm trí con cái, rằng: con cái cũng là người đồng mình, cũng đem hình hài, vóc dáng nhỏ bé.

– Nhưng con cái “không lúc nào được nhỏ bé” mà phải suy nghĩ, chính trực để đương đầu với những gập ghềnh, gian dối khó của cuộc đời.

– Hai tiếng “nghe con” nghe thật thiết ân xá, ân cần, xúc động, ẩn chứa biết bao hòng muốn của người thân phụ.

=> Nói với con bởi vì giọng điệu thiết ân xá, tâm tình, trìu mến, người thân phụ đã gởi gắm mang đến con cái những bài học quý giá, để bên trên suốt hành trình dài rộng của cuộc đời con cái mãi mãi khắc ghi.

III. Tổng kết

1. Nội dung

Bài thơ “Nói với con” thể hiện nay tình thương thâm thúy nặng trĩu của những người thân phụ dành riêng cho con cái. Đồng thời, thể hiện tình thương quê nhà, xứ sở và lòng kiêu hãnh về người đồng bản thân.

2. Nghệ thuật

– Bài thơ Nói với con được ghi chép theo dõi thể thơ tự vì thế, phóng khoáng, phù hợp với lối nói, diễn đạt và trí tuệ của những người vùng cao.

– Giọng điệu thơ khi tâm tình, thiết tha, khi mạnh mẽ và uy lực, ngặt tự khắc, cực kỳ phù phù hợp với lời nói của những người thân phụ phát biểu với con cái bản thân.

IV. Một số dạng đề tham lam khảo

Câu 1. Cảm nhận của anh ý (chị) về đoạn thơ sau:

Chân nên bước cho tới cha
Chân trái ngược bước cho tới mẹ
Một bước chạm giờ nói
Hai bước cho tới giờ cười
Người đồng bản thân yêu thương lắm con cái ơi
Đan lờ download nan hoa
Vách mái ấm ken câu hát
Rừng mang đến hoa
Con lối mang đến những tấm lòng
Cha u mãi ghi nhớ về ngày cưới
Ngày thứ nhất đẹp tuyệt vời nhất bên trên đời.

(Nói với con, Y Phương, Ngữ văn 9, Tập nhị, Nxb GDVN, 2014)

Câu 2. “Thơ là giờ lòng.” (Tố Hữu). Hãy lắng tai “tiếng lòng” của phòng thơ Y Phương qua quýt việc phân tách đoạn thơ sau:

“…Người đồng bản thân thương lắm con cái ơi
Cao đo nỗi buồn
Xa nuôi chí lớn
Dẫu làm thế nào thì thân phụ vẫn muốn
Sống bên trên đá ko chê đá gập ghềnh
Sống vô thung ko chê thung nghèo nàn đói
Sống như sông như suối
Lên thác xuống ghềnh
Không hồi hộp cực kỳ nhọc
Người đồng bản thân lạc hậu domain authority thịt
Chẳng bao nhiêu ai nhỏ nhỏ bé đâu con
Người đồng bản thân tự động đục đá kê cao quê hương
Còn quê nhà thì thực hiện phong tục
Con ơi tuy rằng lạc hậu domain authority thịt
Lên đường
Không lúc nào nhỏ nhỏ bé được
Nghe con cái.”

(“Nói với con”, Ngữ văn 9, Tập nhị, Nhà xuất phiên bản Giáo dục đào tạo – 2012)

Câu 3. Có chủ kiến mang đến rằng: Nét rực rỡ của bài bác Nói với con cái là lối trí tuệ và cơ hội miêu tả nhiều hình hình ảnh đem phiên bản sắc dân tộc bản địa miền núi. Anh (chị) hãy thực hiện sáng sủa tỏ chủ kiến bên trên.

Làm công ty kỹ năng ngữ văn 9 – Luyện đua vô 10

Tác giả: Phạm Trung Tình

Xem thêm: công thức tính tích vô hướng